Gezinstherapie - Methodes

Relatie- en gezinstherapie valt onder de systeemtherapie, een van de hoofdrichtingen binnen de psychotherapie. Ik ben opgeleid als systeemtherapeut, met een specialisatie in de hechtingsgerichte therapie.

De behandeling richt zich op relaties tussen mensen en hun onderlinge verbinding.

Ieder mens maakt deel uit van een ‘systeem’ van andere mensen en deze mensen zoals partners, ouders, kinderen, vrienden hebben effect op hoe we ons voelen en gedragen. Ook de omgeving zoals school, werk en de buurt is onderdeel van het systeem.

Een mens en zijn gedrag kan niet begrepen worden zonder te kijken naar zijn plek in dit grotere systeem, het gezinssysteem, de gezinsgeschiedenis en de intergenerationele geschiedenis.

Als systeemtherapeut kijk ik naar de manier waarop mensen met elkaar omgaan en communiceren, maar ook naar de mogelijke invloed van ieders individuele geschiedenis, eventuele heftige gebeurtenissen en omgevingsfactoren zoals school, werk, familie en cultuur. Dat betekent dat de klachten waarmee mensen zich aanmelden niet gezien worden als een individueel probleem maar als een probleem dat samenhangt met en effect heeft op de omgeving waarin mensen leven. Je bent wie je bent door alles wat je hebt meegekregen, hebt meegemaakt en de mensen met wie je omgaat. 

Dit betekent dat therapie bij mij emotiegericht is. Emoties zijn in mijn ogen het meest leidend bij wat mensen doen.

Emotiegerichte (gezins)therapie is gebaseerd op het gehechtheidsdenken. Hechting verwijst naar een van de meest basale behoeftes van de mens om de nabijheid te zoeken van een of meerdere specifieke personen.

Alles in de ontwikkeling van baby’s is er van nature op ingesteld om een hechte, liefdevolle relatie aan te gaan met tenminste één persoon. Onderzoek toont aan dat hechting of verbinding een essentiële rol speelt gedurende de hele levensloop. Veilig gehechte kinderen zijn weerbaarder, hebben meer zelfvertrouwen, zijn sociaal vaardiger, minder angstig en kunnen beter met tegenslagen omgaan. Volwassenen die zelf veilig gehecht zijn, hebben duurzamere, stabielere relaties, kunnen beter omgaan met stress, hebben meer vertrouwen in zichzelf en in hun partner, en bieden zo op hun beurt een veiligere basis aan hun eigen kinderen.

In de meeste gevallen verloopt het hechtingsproces als vanzelf goed. Door allerlei factoren kan het ook voorkomen dat er geen veilige hechtingsrelatie kan ontstaan of dat de hechtingsrelatie wordt verstoord.

In het filmpje 'de cirkel van veiligheid' onder ‘Inspiratie’, wordt er meer verteld over hoe een veilige hechting voor kinderen tot stand komt en wat je als ouders hieraan kunt bijdragen.

De (wetenschappelijk onderbouwde) methodes die ik gebruik zijn EFFT, DDP, ABFT en Nieuwe Autoriteit:

EFFT is een wetenschappelijk onderbouwde vorm van gezinstherapie en staat voor Emotionally Focussed Family Therapie.  Het is de gezinsgerichte vorm van EFT, ontwikkeld door Sue Johnson. De methode is doorontwikkeld voor gezinnen door Gail Palmer en James Furrow.

Meer (wetenschappelijke) informatie over EFFT vind je op: (Wetenschappelijke) artikelen en boeken over EFFT

Het gezin waarin wij opgroeien heeft zo’n grote impact op hoe wij ons als kind ontwikkelen. Hoe we naar onszelf en de wereld kijken. Of we zelfverzekerd de wereld in durven te stappen, we onzelf durven te laten zien en erop vertrouwen dat er iemand is als we dat nodig hebben. Of dat we geleerd hebben om te moeten knokken voor aandacht, omdat je anders niet wordt gezien. Of dat je geleerd hebt stil te zijn. Dat je op jezelf aangewezen bent, het geen zin heeft om uit te reiken naar anderen, je het gevoel hebt niet belangrijk te zijn. Dit zijn maar wat voorbeelden. 
Het gezinsleven is namelijk complex. We kunnen diep geraakt worden door onze kinderen en dan kunnen onze emoties in de weg komen te staan van het ouderschap. Gelukkig bestaan er manieren om de kwaliteit van relaties in het gezin te verbeteren: EFFT.

DDP staat voor Dyadic Developmental Psychotherapy (DDP) van Dan Hughes, ook wel Attachment Focused Family Therapy (AFFT) genoemd. Dit model is gericht op het herstel van een veilige hechtingsrelatie van het kind met zijn/haar ouders. Het is oorspronkelijk ontwikkeld voor pleeg- en adoptiekinderen en andere getraumatiseerde kinderen met een hechtingsstoornis, maar ook toepasbaar voor ‘gewone’ gezinnen met andere problemen.

ABFT staat voor Attachment Based Family Therapy (ABFT) van Guy Diamond. Deze is speciaal ontwikkeld voor pubers met depressie of andere internaliserende problematiek. Dit model is onafhankelijk van het model van Hughes en Palmer ontstaan, maar het deelt de onderliggende hechtingstheorie, de gerichtheid op het herstel van een veilige hechtingsrelatie tussen ouders en kind, de experiëntiële en systemische gesprekstechniek en de stapsgewijze en gefaseerde  opbouw. Meer (wetenschappelijke) informatie over ABFT vind je op: (Wetenschappelijke) Artikelen over ABFT

Nieuwe Autoriteit:
Nieuwe Autoriteit is een behandelmethode voor ouders van jongeren in de leeftijd van 12 tot 18 jaar. Ondertussen wordt de methodiek ook toegepast bij jongere kinderen en ouders van jongvolwassenen (18 tot 23 jaar). Deze methode is ontwikkeld door Haim Omer, psycholoog en hoogleraar aan de Universiteit van Tel Aviv.

"When you talk, you are only repeating what you already know. But when you listen, you may learn something new." - Dalai Lama